Το σύνδρομο Alagille είναι ένα σπάνιο γενετικό νόσημα, με επίπτωση 1:30.000- 50.000
. Πρόκειται για νόσημα που κληρονομείται με τον αυτοσωμικό επικρατούν χαρακτήρα, δηλαδή, τα τέκνα ενός ασθενούς με σύνδρομο Alagille έχουν 50% πιθανότητα να νοσούν.
Το σύνδρομο Alagille οφείλεται σε μεταλλάξεις σε κάποια γονίδια (JAG1 ή NOTCH2), οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την ελαττωματική μορφογένεση των χοληφόρων πόρων που βρίσκονται μέσα στο ήπαρ και ανωμαλίες στην σκελετική, οφθαλμική, καρδιαγγειακή και νεφρική ανάπτυξη
2. Η έλλειψη των χοληφόρων πόρων που χαρακτηρίζει το ALGS οδηγεί σε μειωμένη ροή της χολής, συσσώρευση χολικών οξέων και χολοστατική ηπατική βλάβη.
To 40% των ασθενών κληρονομούν τη μετάλλαξη από τους γονείς τους, ενώ, το 60% εμφανίζει de novo μεταλλάξεις
3.
Τα συμπτώματα του συνδρόμου Alagille εμφανίζονται από τη γέννηση και περιλαμβάνουν την ικτερική χροιά του δέρματος και τον ιδιαίτερα έντονο κνησμό
4,5. Μάλιστα, ο χολοστατικός κνησμός που προκαλεί το σύνδρομο Alagille είναι ο πιο έντονος από οποιαδήποτε ηπατική νόσο
6. Παράλληλα, εμπλέκονται και συμπτώματα από άλλα συστήματα, όπως το σκελετικό (Βutterfly vertebrae, χαρακτηριστικό προσωπείο με προέχον μέτωπο, εισέχοντες οφθαλμούς και αιχμηρό πηγούνι), το καρδιαγγειακό (στένωση πνευμονικής, τετραλογία Fallot), απώλεια ακοής, οφθαλμικές διαταραχές (οπίσθιο εμβρυότοξο) και διαταραχές από τους νεφρούς (δυσπλασία, νεφρική σωληναριακή οξέωση)
1,5,7. Συχνά είναι και τα ξανθώματα (εναποθέσεις λίπους στις εκτείνουσες επιφάνειες που σχηματίζονται ως αποτέλεσμα της αυξημένης χοληστερόλης) επηρεάζοντας το 30- 42% των ασθενών
5,8.
Εφόσον τεθεί η υποψία του συνδρόμου Alagille σε νεογνό ή βρέφος με χολόσταση, ίκτερο και μορφολογικά ή άλλα κλινικά ευρήματα, ακολουθεί ένας ευρύς εργαστηριακός έλεγχος, που πιθανόν θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Εάν η διάγνωση δεν έχει τεθεί, αλλά, τα ευρήματα συνηγορούν υπέρ του ALGS, πιθανόν ο ασθενής να υποβληθεί και σε γενετικό έλεγχο
3,8.
Η δυσκολία στη διάγνωση του ALGS οφείλεται στο γεγονός ότι τα συμπτώματα του θα μπορούσαν να οφείλονται και σε άλλες νόσους εξίσου σπάνιες, όπως η ατρησία χοληφόρων ή η προϊούσα οικογενής ενδοηπατική χολόσταση. Μάλιστα, μια μη απαραίτητη χειρουργική παρέμβαση θα μπορούσε να επιδεινώσει την πορεία της νόσου
9.
Το ALGS οδηγεί σε προοδευτική ηπατική ανεπάρκεια, με ένα ποσοστό 24% των ασθενών να επιβιώνουν χωρίς μεταμόσχευση ήπατος στην ηλικία των 18,5 ετών
10, ενώ, οι καρδιαγγειακές επιπλοκές αποτελούν σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες ασθενείς που πάσχουν από ALGS και πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατόν νωρίτερα.
Το ALGS είναι μια πολυσυστηματική διαταραχή που απαιτεί μια διεπιστημονική ομάδα εξειδικευμένων παιδιάτρων και παθολόγων για την αποτελεσματική διαχείριση και διασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιβίωσης μαζί με μια καλή ποιότητα ζωής σε αυτούς τους εύθραυστους ασθενείς
11.
- Eur J Hum Genet 2014; 22.
- J Hepatol 2016; 65:631–642.
- Diagnostics 2020; 10:907–924.
- Med Sci Monit 2014; 20:476–480;
- J Pediatr Gastroenterol Nutr 2018; 67:148–156;
- J Pediatr Gastroenterol Nutr 2010; 51:759–765;
- Eur J Hum Genet 2012; 20:251–257.
- Appl Clin Genet 2016;9:75-82
- International Liver Congress (EASL), 2020
- Kamath BM, et al. Hepatol Comms 2020; 4:387–398.
- J Multidiscip Healthc. 2022; 15: 353–364.
